ABEVA persbericht en uitnodiging
1 december 2023
ABEVA is verheugd met het vonnis in de zaak van Eric Jonckheere tegen Eternit. Na de belangrijke overwinningen in 2011 en 2017 in de zaak die Françoise Van Noorbeeck - Jonckheere had ingediend tegen het bedrijf Eternit, is dit vonnis opnieuw een essentiële stap in de erkenning van de verantwoordelijkheden in de tragische geschiedenis van asbest voor de schade en het lijden dat aan alle slachtoffers werd aagnedaan. Een eerste analyse van dit vonnis is hieronder beschikbaar.
ABEVA nodigt de pers uit op een persconferentie op maandag 4 december om 10 uur in de
Press Club Brussels Europe
Rue Froissart 95 - 1040 Brussels
in aanwezigheid van Eric Jonckheere en zijn advocaten, om dieper in te gaan op de draagwijdte van het vonnis, dat volledig en in beide talen zal worden ter beschikking gesteld.
-
----------------------
Ontwikkelingen
Eric Jonckheere kreeg de diagnose mesothelioom (longvlieskanker) nadat hij was opgegroeid in Kapelle op den Bos, waar asbestmultinational Eternit actief was.
Er bestond geen twijfel over dat de heer Jonckheere de ziekte had opgelopen als gevolg van de activiteiten van Eternit, net als zijn moeder, vader en twee broers, die allemaal aan mesothelioom zijn overleden.
Nadat de heer Jonckheere ziek was geworden, diende hij een aanvraag in voor een schadevergoeding bij het Asbestfonds (AFA).
Dit fonds wordt (gedeeltelijk) gefinancierd door een bijdrage die alle werkgevers in België betalen op basis van hun loonmassa.
Mr Jonckheere wilde nochtans een volledige vergoeding voor de geleden schade, die slechts gedeeltelijk gedekt werd door de vergoeding van het Asbestfonds.
Daarom daagde hij Eternit voor de rechter. Maar volgens artikel 125§ 2 van de Programmawet van 27 december 2006 moet iemand die een beroep doet op het Asbestfonds automatisch afstand doen van het recht om naar de rechter te stappen. Eén uitzondering: als ze kunnen aantonen dat hun ziekte opzettelijk werd veroorzaakt door de persoon die verantwoordelijk was voor hun blootstelling aan asbest.
De heer Jonckheere betoogde dat de schandalige acties van Eternit, dat er decennialang voor koos om door te gaan met het intensief lobbyen, verwerken en op de markt brengen van asbest ondanks de bewezen schadelijke aard ervan, een dergelijk opzettelijk fout vormden.
De gezondheid van mensen moest de financiële gezondheid van het bedrijf laten voorgaan.
Analyse van de beslissing:
De Rechtbank van Eerste Aanleg van Brussel volgde de argumenten van de heer Jonckheere en oordeelde in haar vonnis van 27 november 2023 dat:
"Met andere woorden, [Eternit] heeft ervoor gekozen om zijn risicogerelateerde - en natuurlijk mogelijk zeer lucratieve - gedrag zonder meer voort te zetten door te aanvaarden dat een deel van zijn werknemers, hun gezinnen en de omwonenden van de fabriek getroffen zouden worden door een vorm van kanker. Deze waarschijnlijkheid dat verschillende vormen van asbestkanker zich na verloop van tijd zouden ontwikkelen in de betrokken populatie was zo groot dat het moest worden gekwalificeerd als een bijna zeker 'risico' (...) Het stond toen echter vast dat er slachtoffers zouden vallen als er geen actie werd ondernomen."
De rechtbank merkt op dat "de exploitatie van [de fabriek in KapelIe-op-den-Bos] op zodanige wijze is uitgevoerd dat asbestvezels op grote schaal op ongecontroleerde en oncontroleerbare wijze zijn verspreid, zowel binnen de fabriek als in de wijde omgeving daarvan".
De rechtbank bekritiseerde ook de inspanningen van Eternit om de schadelijke aard van asbest te verbergen, die zij omschreef als "systematische manipulaties" en “bewust verkeerde voorstellingen van zaken ".
Volgens de rechter kan op grond van deze elementen worden aangenomen dat Eternit een opzettelijke fout heeft gepleegd.
De beslissing omschrijft correct het zeer specifieke gedrag van Eternit in de asbestindustrie en laat toe dat de “vervuiler” ook “betaler” wordt..
Het was onaanvaardbaar dat de gemeenschap alleen, via het Asbestfonds, zou moeten opdraaien voor de daden van gewetenloze industriëlen.
Vooruitzichten door de uitspraak :
De heer Jonckheere is deze juridische strijd niet alleen voor zichzelf begonnen. Hij heeft altijd de belangen van andere asbestslachtoffers en de gemeenschap voor ogen gehad.
Deze uitspraak opent belangrijke perspectieven voor andere slachtoffers, voor de financiering van het Asbestfonds volgens het principe van de aansprakelijkheid van de vervuiler en voor de toekomst van de asbestverwijdering in België.
Op de persconferentie zal dieper worden ingegaan op de gevolgen van de uitspraak en de toekomstperspectieven.
ABEVA